Wat voorafging aan de loop van de Hoofdstelling van de Hollandstelling was te zoeken op grondgebied Eksaarde. Op dit gedeelte van de bunkerlijn is er enkel nog sprake van een hoofdstelling met zeer beperkt iets achteruit soms nog eens een commandobunker. |
De Hollandstellung - Inventarisatie van deze bunkerlinie op grondgebied Moerbeke Waas
Men schrijft algemeen dat de regio vanaf Mendonk vanaf de Sassevaart tot Vrasene tegen de Duitse bunkerlijn van Steendorp Vrasene (Westabschnitt) minder uitgebouwd was. Zelf blijf ik er wat van overtuigd dat dit een vals beeld is. De zone tussen kanaal Gent-Terneuzen te Mendonk en Vrasene was effectief minder uitgebouwd maar dit is zeker nooit effectief zo de bedoeling geweest. Omdat in deze zone de noordkant nogal beveiligd was door menig overstromingsgebied en maar een beperkt aantal doorgangen die dan ook nog eens ondermijnd waren, was de kans ook klein dat er ooit een geallieerde inval over dit gebied zou komen. Allicht heeft men daarom de uitbouw van de linie op deze zone tot het laatst uitgesteld. Het feit dat dus de linie op dit gebied nooit zwaar is uitgewerkt geweest heeft dus meer te maken met een voor de Duitse Bezetter te vroeg geëindigde oorlog. Ook in deze zone zijn alle bunkers gebouwd door de Duitse Landmacht in de typische betonstenen. Ook valt het op dat er nog zeer weinig variatie in types van bunkers optreedt. In het algemeen vindt men er alleen nog manschappenbunkers of observatie-manschappenbunkers terug met meestal op het dak een verschansing.
Op grondgebied Moerbeke Waas zitten de bunkers letterlijk ingesloten tussen deze gebouwd op Eksaarde. De bunkers liggen nog op grondgebied Eksaarde tot de Dam nabij het kasteeldomein Meersdael dat op Moerbeke ligt. Nabij dit domein stonden ooit 3 bunkers. Daarna loopt de lijn opnieuw nog even verder op grondgebied Eksaarde om dan over te gaan op grondgebied Sinaai. Vanaf Zaffelare ter hoogte van domein Puyenbroeck, verlaat de hoofdlinie de Zuidlede als noordgrens en loopt iets meer zuidoostelijk, allicht omwille van het beboste gebied heden gekend als domein Puyenbroeck dat moeilijker te verdedigen viel. Ter hoogte van Eksaarde nabij Stenen Dam komt de linie opnieuw zuidelijk van de daar ontstaande gracht (of beek) te lopen die opnieuw als noordgrens van de linie kan aangenomen worden. Deze waterloop blijft de noordelijk te verdedigen grens tot deze gracht opnieuw samenkomt met de Dijkgracht. Dit vindt plaats ongeveer een 500 meter voor Eksaarde Dam. Deze Dijkgracht is eigenlijk het verdere vervolg van de vroeger gevolgde Zuidlede. Vanaf daar wordt de noordkant gevormd door een waterloop die verderop zal overgaan in de Stekense Vaart. De linie is nabij de grens tussen Eksaarde en Moerbeke letterlijk op de grens van deze twee gemeentes te zoeken. Hier moet de linie eigenlijk noordelijk van Eksaarde dorp gelopen hebben. Op deze zone is ze zeker onvolledig.
Vanaf Mendonk vindt men de linie ook terug als een enkele in lijn opgestelde bunkerlijn. Enkel vindt men hier en daar een zwaarder uitgewerkt model van commandobunker terug, iets zuidelijker dan al de rest van de hoofdlijn. Dit diende dan als commandopost voor een ganse regio door te gaan. Alle bunkers die men in deze zone terugvindt zijn opgetrokken in betonstenen, een soort Prefab betonblokken.
Bij de inventarisatie uitgevoerd in 1921 telde men op grondgebied Moerbeke 3 bunkers. In 1935 was er reeds 1 van deze 3 bunkers vermist. Men sprak toen over 2 Observatie-Manschappenbunkers. Van de vermiste bunker waren toen al geen details meer gekend. Anno 2015 was de situatie nog altijd gelijkaardig en konden enkel de 2 bunkers heden nog aanwezig op het kasteeldomein van Meersdael worden teruggevonden. Dit betreffen effectief 2 Observatie-Manschappenbunkers. Op dit grondgebied blijft er dus ook het mysterie van de 3e reeds in 1935 vermiste bunker waarover ook nu nog altijd totaal geen bijkomende info terug te vinden is. Het valt dus zeker niet uit te sluiten dat er toch nog eentje aan alle vorige prospecties zou zijn weten te ontsnappen of dat er toch hier ergens ooit in een ver verleden al eentje is gesloopt waar nu alle dagen de kans kleiner wordt dat de uitleg waar hij ooit stond, nog bekend zal geraken. Ook van de zone Moerbeke ontbreek ik verdere details over mogelijks nooit gebouwde bunkers, wat wel gekend is vanaf Stekene tot Vrasene.
Omdat de eigen telling uit het boek "De Hollandstellung" van Hans Sakkers zeker niet de volledige lijn onderzocht, is de telling die daar in terug te vinden is, ook zeer irrelevant om als referentie te gebruiken, wat dan ook niet is gebeurd. Wel zijn de vermelde locaties uit het boek mee opgenomen in de zoektocht die in dit geval wel in eerste instantie de volledige linie besloeg tussen Maldegem en Vrasene (grondgebied Oost-Vlaanderen).
Hieronder alvast de situatie van structuren door www.bunkergordel.be teruggevonden, Mocht u er meer info over kunnen geven over ontbrekende zaken, aarzel niet dit door te geven op info@bunkergordel.be. Weet dat aanvullende details over bunkers aangeduid met cirkeltjes omdat de 100% exacte locatie mij ontbreekt, zeker ook altijd welkom zijn.
Elk aangeduid bunkertje werd informatief van een eigen veronderstelde indeling voorzien omdat de oude reeds bestaande indelingen vrij onlogisch zijn en er blijkbaar types worden uitgevonden bij de vleet zonder dat ze soms nog van elkaar onderscheidbaar zijn. Er zullen later nog gedetailleerde bunkerfiches worden toegevoegd van de bunkertjes die tijdens de zoektocht ook in de mate van het mogelijke in detail gefotografeerd worden.
Alle onderstaande luchtfoto's zijn afkomstig van Google Earth.
De teruggevonden locaties werden om de deze telling iets visueler te maken van een aparte kleur voorzien. Deze kleuren werden toegepast op onderstaande foto's:
- Nog bestaande Hollandstellung bunkers - Lichtblauw
- Structuren die in dezelfde regio zijn opgetrokken maar geen deel uitmaken van de Hollandstellung - Geel. (Geel)
- Gekende gesloopte structuren - Rood
- Hollandstellung bunkers reeds vermeld op vorige foto's - Oranje.
Indien de locaties zo goed als correct gekend zijn, zullen de structuren aangeduid worden met een stip in bovengemelde kleur. Indien enkel ongeveer de locatie gekend is, zal dit gebeuren met een cirkeltje in de gemelde kleuren. Ook de grootte van de cirkel zal afhangen van de mate van onduidelijkheid van de te localiseren zone.
Om het intern wat overzichtelijk te maken werd een interne nummering toegepast die niets vandoen heeft met eerder gemaakte en bestaande tellingen van her en der uit het verleden. Het is gewoon een eigen vorm van telling per gemeente. Ga er dan vooral ook alvast niet meer achter zoeken.
De loop van de Hollandstellung in grote lijnen op een kaartje van Moerbeke Waas
|
.jpg)
